Het voetbal blijft verliezen

Opiniestuk - Dries Van Meirhaeghe, Zingem 25 mei 2019

Deze week maakte de Londense voetbalclub Arsenal bekend dat de Armeense aanvaller Henrikh Mkhitaryan niet geselecteerd zal zijn voor de finale van de Europa League tegen stadgenoot Chelsea. De club communiceerde dat ‘de UEFA de veiligheid van Mkhitaryan niet kan garanderen’.

De finale vindt namelijk plaats in Azerbeidzjan, een land dat al jaren verwikkeld is in een politiek conflict met Armenië over de grensstreek Nagorno Karabakh, waardoor het regime van Azerbeidzjan liever geen Armeense atleten successen ziet behalen op hun grondgebied. Dit is zo triest en zo verkeerd vanuit verschillende perspectieven. Niet alleen voor de sfeer die over de voetbalinstanties hangt, maar ook op humanitair vlak.

Enerzijds heb je de UEFA die zichzelf te kijk zet en de echte voetballiefhebbers in de steek laat. Net als bij de FIFA hangt er een schaduw van corruptieschandalen over de Europese voetbalbond. UEFA-baas Aleksander Ceferin beloofde bij zijn aanstelling drastische veranderingen, maar door een land met een bedenkelijke reputatie als Azerbeidzjan de organisatie van een Europese finale toe te kennen, help je jezelf uiteraard niet. De officiële verklaring luidt dat de UEFA Azerbeidzjan ziet als ‘A perfect Eurasian logistical hub’, maar de enige reden dat Baku werd verkozen boven Istanbul en Sevilla – de andere kandidaat-steden om de finale te organiseren -, is het enorme bedrag waarmee het Azerbeidzjaanse regime over de brug kwam om dit te realiseren. Jammer genoeg zal dit geld voornamelijk naar de verkeerde doeleinden gaan, waarbij de kans reëel is dat een deel in de broekzakken van de UEFA-bobo’s zal belanden. Een land dat de veiligheid van eender welke speler niet kan garanderen, zou nooit dit privilege mogen krijgen. Een land dat een speler puur op basis van nationaliteit weigert, zou moeten uitgesloten worden van alle competities die de bevoegde instantie organiseert. Op deze manier laat de UEFA de geloofwaardigheid van zijn ‘No To Racism’-campagne een duik nemen waar zelfs Neymar Jr. niet aan zou kunnen tippen. Niemand wint hierbij: de supporters niet, de spelers niet, de clubs niet en al zeker niet de lokale bevolking. Enkel de bobo's en het regime, die lachen in hun vuistje.

Zo komen we tot de tweede factor in dit verhaal: het regime van Azerbeidzjan. Al jaren aan een stuk proberen de hoge pieten van het land door megalomane projecten en evenementen het land op de wereldkaart te zetten. De skyline van Baku verandert elke dag weer door de constructie van imposante wolkenkrabbers en gigantische monumenten. De voorbije jaren ontving de stad de Europese Spelen, de Ronde van Azerbeidzjan en binnenkort ook Euro 2020. In afwachting van het grootste toernooi georganiseerd door de UEFA, eerst dus een Europese bekerfinale als opwarmertje. Viel het wel lekker tegen dat een week na de bekendmaking door de UEFA het Laundromat-schandaal aan het licht kwam, waarbij het cru gezegd duidelijk werd dat de bevolking uitgeperst wordt om de portefeuille van het regime te voeden: het geld waarmee deze propaganda-projecten gefinancierd worden. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat sinds de start van deze verschrikkelijk corrupte praktijken het BBP van Azerbeidzjan met 45% gedaald is en dat de lonen van mensen die buiten de stad leven alleen maar afgenomen zijn. Toch blijven instanties als UEFA dit steunen. Buurlanden Armenië en Georgië, landen die met beperktere middelen als Azerbeidzjan - een olieland - een continu stijgend BBP realiseren, zullen zich nooit laten vangen aan dergelijke prestigeprojecten die het ego van de beleidsmensen moeten strelen. Zij stellen de weinige mogelijkheden die er zijn volledig in functie van het creëren van een stabiele economie, iets wat minder in beeld komt maar enorm veel respect verdient.

Nu het voor de zoveelste keer blijkt dat de UEFA samen met de FIFA – zie de schending van mensenrechten in de aanloop naar het WK in Qatar - weinig blijk van humanitaire verantwoordelijkheid toont, rijst de vraag op of er vanuit de politiek geen krachtig signaal moet komen. Zonder politieke interventie ziet het er namelijk naar uit dat de miljardenorganisaties binnen het voetbal zich voor altijd onaantastbaar zullen voelen. Het is zo jammer dat de instanties van dé sport bij uitstek die mensen over heel de wereld kan verbinden, zo polariserend optreedt. Had de UEFA hier echt nog het beste van willen maken, hadden ze er alles aan moeten doen om Mkhitaryan in Baku te krijgen. Want dat zou net hetgeen voortbrengen wat voetbal zo mooi maakt: lekker genieten van het spelletje, waarbij alle zorgen en conflicten 90 minuten aan de kant geschoven worden. Gebruik voetbal als een bindmiddel, niet als een corrupt propaganda-instrument.