Nederlands 
Français 
Հայերեն 
Een gemeenschap inde ware zin van het woord is pas ontstaan op het einde van de 19e eeuw. Maar historische documenten wijzen er op dat enkele Armeniërs hier kort verbleven of op doorreis waren.
Sint Servatius (4e eeuw) was bisschop van Tongeren alvorens hij zich in Maastricht vestigde. Sint Makarius, patriarch van Antiochië op zijn dertigste, verbleef in Mechelen en Kortrijk en stierf in Gent in 1012.
Armeense kooplui vestigden zich in Brugge in de 14e eeuw . Zij hebben deelgenomen aan het oprichten van “Het Oosterlinghenhuis” een soort handelskantoor dat de handel met het Midden-Oosten bevorderde. In de archieven van de stad Brugge bevindt zich een toelating die verleend wordt aan de kooplui om hun goederen te verkopen op het plein van de Sint Donatius kerk.
In 1378 vertoefde koning Levon VI in Kortrijk alvorens hij in Frankrijk toevlucht zocht.
Thomas Nouridjanian Vanandetsi overleed in Antwerpen (17e eeuw) en kreeg een grafsteen in de Kathedraal . Hij was een medestichter van de Armeense drukkerij in Amsterdam (1695).
Pas laat in de 19e eeuw ontstaat een kleine gemeenschap die dan in de jaren kort na W.O.I een klein duizend vijfhonderd leden zal tellen. De immigratie was vooral te wijten aan de volkerenmoord in Turkije en de Russische Revolutie.
In de jaren 1980 zal de gemeenschap beduidend aangroeien na de val van de Soviët Rusland en later de tragische gebeurtenissen in het Midden Oosten.
Het eerste Armeense Comité van België werd opgericht in 1920. Maksoud Mirtadian werd voorzitter. Leden van het comité: onder voorzitter Mkrtitch Kalantarian, penningmeester Ardaches Emfiadjian, secretaris Mélinée Covandjian, raadsman Archavir Achdjian.
Na de Eerste Wereldoorlog, openden de Armeniërs niet minder dan vier sigarettenfabrieken. De productie van de merken “Araks” (, Plantijn Moretuslei in Antwerpen, Missak Tchamkerten) “Marouf” (Matossian) ‘Emfi’ (Emfiadjian), “Davros ( Missirian) leverde veel vluchtelingen de kans om werk te vinden.
De gemeenschap vergaderde in huurlokalen en het is pas in 1980 dat voor de eerste maal een gebouw werd aangekocht (Franz Merjaystraat, Brussel).
Het onderricht van de Armeense taal gebeurde in familieverband dank zij enkele vrijwilligers, o.a. Mélinée Covandjian en Nevarte Salian.
ENKELE DATA
Felix Neve (1816-1893), professor aan de Leuvense Universiteit is één van de grondvesters van de Belgische armenologie. En hij laat een 120-tal boeken achter. De paters Bollandisten Jules Matagne en Paul Peeters schreven ook tal van boeken over Armenië en de Armeense cultuur.
In de universiteiten wordt Armeens onderricht door o.a. Professors Lebon, Adontz, Mekhitarian, Garritte, Leroy en Coulie.
Einde 19e eeuw: enkele Armeense families vestigen zich in België.
1885: Eerste tapijtenzaak van Brussel, opgericht door Garabed Carakehian.
Vanaf 1900 tot W.O.I : families Missirian , Tchamkerten , Mirtadiants, Tchitchek, Seropian, Vosganian, Dayan, Vrouyr, Kololian en geetselijke Vramchabouh .
1905 : Gentenaar Edward Joris die in Konstantinopel werkt voor de firma Singer overtuigt Armeense vrienden een aanslag te organiseren tegen de Sultan Abdul Hamid. De aanslag mislukt. Joris wordt ter dood veroordeeld. Koning Leopold II wendt zijn invloed aan om Joris genade te verlenen en vrij te laten.
1905: Mihran Kavafian, werkt aan de Ottomaanse ambassade in Brussel en financiert persoonlijk het paviljoen op de Wereldtentoonstelling van Luik. De Turkse commissaris vindt hij weinig betrouwbaar en benoemt Cherbetdjian als adjunct-commissaris.
1906-1909: Dichter Daniël Varoujan studeert aan de Gentse Universiteit.
1916 een zekere Nazim, secretaris van het Turkse Gezantschap vergemakkelijkt de papieren voor Armeniërs die toevlucht zoeken in Nederland. Vrouyr, Mirtadiantz en Mouradian wijken uit en voeren een campagne tegen Turkije. Zij vervaardigen een postzegel over de volkerenmoord waar op staat: “Duits plan, Turks werk.”
1919: Armeens consulaat geopend in Antwerpen in sigarettenfabriek Araks, te Antwerpen. D. Tchamkerten is consul en K.Barsamian kanselier).
1920: Oprichting van het eerste Armeens Comité van België, uitvoerende macht van de gemeenschap. De statuten werden in 1922 opgesteld.
1920 Oprichting van het : “Comité Philarménien”. Voorzitster is gravin van Aarschot, dochter van Boghos Nubar Pacha.
1920: professor Lebon , uitgever van meerdere studies over Armeense cultuur, start aan de Katholieke Universiteit Leuven de lessen Armeense taal.
1921: Eerste tentoonstelling van de schilder Chabanian in België.
1923: Oprichting van het Armenia koor onder leiding van Vartan Sarkissian, leerling van Komitas.
1923: Oprichting van de eerste Armeense jeugdbeweging in Antwerpen.
1924: Oprichting van de “Stichting Nubar Pacha” in samenwerking met de Universitaire Stichting. Beurzen voor postgraduate studies van Armeense origine.
1925 : Verblijf en tentoonstellingen van schilder Sarkis Khatchatourian in Antwerpen (zaal Wijnen, Campo) en Brussel.
1927: Oprichting van het Comité van de Armeense Dames van Antwerpen.(vzw in 1934)
1927: Eerwaarde Jean Nalbandian opent een weeshuis in Brussel “Instituut Sint Gregorius de Verlichter”. en
1927: Opvoeringen operettes "Achough Gharib" en "Archin Mal-Alan" o.l.v. H.Ghazarian
1928: Oprichting van het Armeense Rode Kruis.
1931: Professor Nicolas Adontz opent in samenwerking met armenoloog Henri Grégoire een leerstoel Armeense taal aan de Universiteit Brussel.
1935: Oprichting van een comité voor de vertaling van de Bijbel waarbij N.Adontz betrokken wordt.
1935: Twee avonden klassieke muziek , organisatie Armeense Jeugdbeweging.
1936: Toekomstige Katholikos Zareh studeert aan Universiteit Brussel.
1937: Uitgave in Wenen van het boek (in het Armeens) “België en de Armeniërs” door Arakel Saroukhan.
1937: Oprichting van een bibliotheek in de lokalen van de Armeense club in Brussel.
1937: Herdenking van de 100e verjaardag van de geboorte van schrijver Raffi. (Zaal Atrium Brussel)
1939:Stichting van de eerste eenheid van de Armeense Schoutbeweging van België.
1939: Oprichting van het “Jeugdcomité van Brussel”
1939: Vahan Khorassandjian schenkt een herenhuis aan de Leopoldsorde, Wetenschapstraat 27 te Brussel. Het wordt het eerste onderdak voor de zetel van deze Maatschappij. Dezelfde man zal met eigen middelen de bouw van de Armeense Kathedraal van Marseille financieren.
1941: Oprichting van de Armeense Gidsen (Padvindsters) van België
1947: Eerste concert in België met een volledig programma met muziek van Aram Khatchatourian
1948: Feestelijkheden ter ere van Z.H. Karekin I, Katholikos van Cilicië.
1950: Opvoering in het Paleis voor Schone Kunsten te brussel van het toneelstuk “La Danseuse Espagnole” van T.Vrouyr.
1951: Huldeviering ter ere van Archag Tchobanian (Astoria Hotel, Brussel).
1957: Oprichting van de “Kring van de Armeense Jeugd van België”
1957 (?) : Opvoering van het toneelstuk van T.Vrouyr over de zaak Edward Joris.
1958: Oprichting van het Jeugdfonds, een vereniging die jeugdkampen organiseert in Heide Kalmthout van 1958 tot 1962 en later in Knokke Heist van 1978 tot 1986. Beide kampen onder leiding van Hripsimée Karakashian , hoofd van de Trebrotsasser school in Le Raincy (bij Parijs). Zij onderwijst Armeense taal en cultuur en geeft tijdens de jeugdkampen een weekblad uit met de kinderen.
1958: Plechtige inhuldiging van een gedenkplaat van Daniel Varoujan in de inkom van de bibliotheek van de universiteit van Gent.
1960: Eerste concert met Aram Khatchatourian als dirigent.(Moura Limpani in Brussel, Carlo Vanneste, Lode Bax in Antwerpen.
1965: Het Jeugdfonds koopt een terrein in Herselt-Ramsel
1965: Academische zitting in de Koninklijke Academie van België, herdenking van de 50e verjaardag van de volkerenmoord.
1968: Edouard Jakhian, advocaat (stafhouder in 1987) geeft de toespraak “Pourquoi Caïn?” voor de Brusselse balie
1975: Plechtige herdenking van de 60e verjaardag van de volkerenmoord: de Belgische televisie zendt de eredienst in Sint Michiel Kathedraal Brussel rechtstreeks uit. Koor onder leiding van Ara Bartevian, soliste Luisa Bozabalian. E.Emirzian is ceremoniemeester.
1976: oprichting van het Sevan Kwartet (O.Anastassian, E. Koyoumdjian)
1978: Verschijning van het eerste nummer van het maandelijks informatiebulletin van het Armeens Comité van België. Hoofdredactie: E.Jakhian die ook voorzitter is van de gemmenschap.
1979: Op initiatief van E.Jakhian bundelt het Armeens Comité alle krachten om paragraaf 30 te behouden in een tekst van de Verenigde Naties . Daarin wordt de Armeense volkerenmoord vermeld.
1979: Opvoering van het toneelstuk van T.Vrouyr “Une bière pour l’Héroïne”
1979 Het Nationaal Ensemble van Armenië in het Paleis voor Schone Kunsten te Brussel.
1979 E. Jakhian, voorzitter van het Comité opent in Parijs het eerste Armeens congres.
1980: Veel vluchtelingen uit Oost Turkije komen in België aan.
1980: Aankoop van de eerste Armeense club, Franz Merjaystraat 57, te Brussel.
1980: Tentoonstelling van de tentoonstelling “Armeense Architectuur van de IVe tot de XVIIIe eeuw” in de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis.
1982: Herdenking van de 100e verjaardag van de geboorte van Daniel Varoujan, in Gent.
1984: Oprichting van de “Armeense Democraten”
1985: de Koninklijke Academie voor Letteren organiseert een internationaal taalkundig colloquium voorgezeten door Maurice Leroy. A. Mekhitarian en F.Feydit zijn bij de deelnemers.
1986: In juni legt Jaak Vandenmeulebroucke voor de eerste maal zijn verslaag voor aan het Europese Parlement over de Armeense kwestie.
1986: Eerste steen van deArmeense kerk Sint Maria-Magdalena. Architect Haïk Mardikian.
1987: Oprichting voor het Armeens sociaal Centrum Arpag Mekhitarian. Verderzetting van het vrijwilligerswerk opgestart in 1980 dat voorziet in de begeleiding van de vluchtelingen uit Turkije.
1987: Mayrig ( het boek van Henri Verneuil) staat op het programma van de Franse les bij de Dames van het Kristelijk onderwijs van Antwerpen.
1988: Oprichting van SOS Armenië, hulp aan de slachtoffers van de aardbeving in Armenië. Gans de gemeenschap werkt actief mee.
1988: Oprichting van voetbal club “Diaspora Armenia”. (Wordt in 1998 “Brussel Armenia”
1989: Concert ten bate van Armenië in Koningin Elisabethzaal Antwerpen, wordt rechtstreeks uitgezonden op televisie doorheen de wereld.
1990: Inwijding van de Armeense Kerk van Brussel door Z.H. Vasken I en Karekin II.
1990: Aankoop en opening van een Armeens Centrum in Antwerpen (Lamorinièrestyraat).
1991: Tentoonstelling van Kindertekeningen (uit Armeens Museum Erevan) in de Koninklijke Academie Schone Kunsten Antwerpen.
1992: Aankoop van een gebouw door het Sociaal Centrum Arpag Mekhitarian.
1993: Armeense Ambassade krijgt burelen in de Armeense club Franz Merjaystraat.
1993: Dank zij de financiële steun van leden van de gemeenschap, start Hovanes Anastassian met de eerste rondreis doorheen Armenië. Met zijn Amadeus Wedstrijd bekroont muzikaal talent in de steden en op het platteland.
1994: Haïk Arslanian wordt ere-consul van Armenië in Antwerpen.
1994: Plechtige inhuldiging van de Boerderij Azada in Armenië, eerder opgericht en reeds in volle werking dank zij de financiële steun van vele Belgen. Een initiatief van SOS Armenië.
1994: Oprichting van de dansgroep HAIQ.
1995: Armeense week in Dendermonde.
1996: Een vrachtwagen die voedingsmiddelen naar Karabagh werd gestuurd door bemiddeling van Anson Akkayan keert terug met een Khatchkar die H.Anastassian had opgemerkt bij een beeldhouwer uit de streek van Gumri.
1997: Plechtige inhuldiging van het Khatchkar –monument in nagedachtenis van de slachtoffers van de volkerenmoord. (Michaux square) in aanwezigheid van openbare ambtenaren, politici en burgemeester van Elsene Yves de Jonghe d’Ardoie.
1998: Voetbal Club “Brussel-Armenia” wordt ingeschreven bij de Belgische Voetbalfederatie.
2000: Djivan Gasparyan op Festival Torhout World.
2003: Auteur J.-B. Baronian wordt academicus aan de Koninklijke Academie voor Letteren. Hij is de opvolger van Thomas Owen.
2004: Professor B. Coulie, eminente armenoloog, wordt rector van de universiteit van Louvain la Neuve.
2004: In universiteit Gent: Vlaams-Armeense literaire ontmoeting op het thema: “Daniel Varoujan en Emile Verhaeren.”
2005: Advocaat E.Jakhian wordt benoemd aan het hoofd van de Bernheim Stichting., tweede instelling van openbaar nut in het land op vlak van patrimonium en acties.
2004: Talar Dekrmanjian in de finale van de Koningin Elisabethwedstrijd Zang.
2005: Kunstenares Aïda Kazarian wordt opgenomen in de Koninklijke Academie voor Kunsten en Letteren. Zij is de eerste vrouw die toetreedt tot de categorie ‘schilderkunst’.
2005: Verschijning van het boek “Schoonselhof nu” over de begraafplaats van Antwerpen. Een volledig hoofdstuk wordt gewijd aan de Armeniërs. Verscheidene graven hebben een Khatchkar.
2005: Serguey Khatchatryan eindigt als eerste van de Koningin Elisabeth Wesdtrijd Viool.
2006: Het schip ‘Kilikia’ komt in het Napoleondok van Antwerpen aan.
2007: Avond in “Carré” (Willebroek) met gans de gemeenschap en de voetballers van de nationale ploeg van Armenië na de voetbalwedstrijd België-Armenië.
2008: Caroline Safarian publiceert harr toneelstuk “Papiers d’Arménie ou sans retour possible”.
2008 ; De Armeense Kerk staat op het parcours van Open Monumentendag.
2008: Actrice Barbara Sarafian gelauwerd als beste actrice inop filmfestival Minsk.
2008: Oprichting van de sociaal-culturele vereniging Armeense diaspora “Ardia” in Antwerpen.
2009: Tentoonstelling over Armenië in Celles.
2009: Publicatie van het boek: “Des admirables secrets de l’Ararat (Vinci, Dürer, Michel-Ange sur les traces d’Er et Noé)” van Chaké Matossian.
2010: Een Khatchkar wordt ingewijd in Banneux naar wens van S.Galestian.
2010: E. Jakhian als gastspreker in Wolubilis: Arménie, un génocide qui n’en finit pas”.
2011 Eerste plaats kampioenschappen schaken : M.Hovhanissian.
2012: Voordracht M.A. Baronian over “Atom Egoyan, Film en Geheugen” in de Kon. Academie voor Schone Kunsten en Letteren.
2012: In UKB: voordracht en debat: “Armeniër zijn in België”.
2013: Inhuldiging van de Armeense Evangelische kerk van Brussel.
2013: Alex Miskirtchian (uit Luik) wordt Europees kampioen van Europa.
2013: 14 juni opening van het Armeens Cultureel Centrum van België
Voozitters van het Armeens Comité van België
Maksoud Mirtadianz
Pierre Mouradian
Vertanès Mardikian
Hampartzoum Emfiadjian
Vartan Mourdikian
Edouard Jakhian
Arpag Mekhitarian
Noubar Devletian
Ara Vrouyr
Noubar Devletian
Michel Mahmourian
Nourhan Gayda
Philippe Barsamian
Michel Mahmourian
Ara Vrouyr
